Hói-vòng-sên

Hói-vòng-sên (fù-ho: ) he Thai-yòng-hi pat-thai hàng-sên chûng khî-lì thai-yòng chui-yén ke, thí-chit he thai-yòng-hi thi-si thai, than chṳt-liòng phài-miàng he thi-sâm. Hói-vòng-sên ke chṳt-liòng thai-yok he thi-khiù ke 17-phi, yì lui-sṳ sung-pâu-thôi ke Thiên-vòng-sên yîn me̍t-thu kha-tâi, chṳt-liòng thai-yok he thi-khiù ke 14-phi. Hói-vòng-sên yî Lò-mâ sṳ̀n-fa chûng ke Nì-phú-tun (Neptunus) miang-miàng, yîn-vì Nì-phú-tun he hói-sṳ̀n, só-yî chûng-vùn yi̍t-vì Hói-vòng-sên. Hói vòng sên ke thai-hì-chhèn yî khîn lâu hoi vì-chú, hàn-yû mì-liòng ke kap-vàn. Chhai thai-hì-chhèn chûng ke kap-vàn, chṳ́ -he sṳ́ hàng-sên chhṳ̀n-hien làm-set ke yit phu-fûn ngièn-yîn. Yîn-vì Hói-vòng-sên ke làm-set pí yû thùng-ngióng fun-liòng ke Thiên-vòng-sên kiên vì chhî-yám, yîn-chhṳ́ hàn yû khì-thâ ke sṳ̀n-fûn tui Hói-vòng-sên mìn-hién ke ngân-set yû só kung-hien. Hói-vòng-sên yû Thai-yòng-hì chui khiòng-lie̍t ke fûng, chhet-liòng to ke fûng-suk kô-tha̍t mî-séu-sṳ̀ 2,100 kûng-lî. 1989-ngièn Lî-hàng-chá 2-ho fî-lio̍k-ko Hói-vòng-sên, tui nàm-pan-khiù ke thai-het-pân lâu Muk-sên ke thai-fùng-pân cho pí-kha. Hói-vòng-sên yùn-táng ke vûn-thu he -218 °C (55K), yîn-vì khî-lì thai-yòng chui-yén, he thai-yòng-hi chui-lâng ke thi-khî chṳ̂-yit. Hói-vòng-sên fu̍t-sîm ke vûn-thu yok-vì 7,000 °C.

Hói-vòng-sên.