Tet-koet
Tet-koet (德國, Tet-ngî: Deutschland) he kûi-yî Êu-chû chûng-phu ke ngi-fi-chṳ lièn-pâng koet-kâ, yù sṳ̍p-liuk-ke lièn-pâng-chû chû-sṳ̀n, sú-tû Berlin. Tet-koet pet-lìn he Pet-hói, Tân-ma̍k lâu Baltic-hói, tûng-piên lâu Pô-làn, Chhia̍p-khiet, nàm-lìn O-thi-li, sî-mien chet-lìn Fap-koet, Luxembourg, Pí-li-sṳ̀ yî-khi̍p Hò-làn.
Tet-yi-chṳ Lièn-pâng Khiung-fò-koet Bundesrepublik Deutschland | |
---|---|
Koet-kô: Deutschlandlied "Tet-koet-ngìn ke kô" | |
Sú-tû lâu chui-thai sàng-sṳ | Berlin |
Kôn-fông ngî-ngièn | Tet-ngî |
Sṳ̀n-ngin ke kok-kâ ngî-ngièn | Tet-ngî |
Chṳn-fú | lièn-pâng, ngi-fi-chṳ, khiung-fò-koet |
• chúng-thúng | Frank-Walter Steinmeier |
• chúng-lî | Olaf Scholz |
Li̍p-fap kî-koân | |
Lièn-pâng Chhâm-ngi-yen | |
Lièn-pâng Chung-ngi-yen | |
Mien-chit | |
• Chúng-khiung | 357,022 km2 (137,847 sq mi) (thi 63 miàng) |
• súi-vet (%) | 1.27 |
Ngìn-khiéu | |
• 2020-ngièn kû-kie | 83,190,556 (thi 18 miàng) |
• Me̍t-thu | 232/km2 (600.9/sq mi) (thi 58 miàng) |
GDP (PPP) | 2021-ngièn kû-kie |
• Chúng-khiung | $4.743 van-yi (thi 5 miàng) |
• Phìn-kiûn | $56,956 (thi 15 miàng) |
GDP (miàng-ngi) | 2021-ngièn kû-kie |
• Chúng-khiung | $4.319 van-yi (thi 4 miàng) |
• Phìn-kiûn | $51,860 (thi 15 miàng) |
Gini (2019-ngièn) |
29.7 tâi |
HDI (2019-ngièn) |
0.947 tông kô · thi 6 miàng |
Chhièn | Euro (€) (EUR) |
Sṳ̀-khî | UTC+1 (CET) |
• Ha-lin-sṳ̀ (DST) | UTC+2 (CEST) |
Khôi-chhâ fông-hiong | yu |
ISO 3166 thoi-ho | DE |
Táng-kip Mióng-vet | .de |
Tet-koet chhai 1871-ngièn chan-chên chûng thi-yit-chhṳ hìn-sàng thúng-yit ke koet-kâ. Tet-koet he Thi-yit-chhṳ sṳ-kie thai-chan lâu Thi-ngi-chhṳ sṳ-kie thai-chan ke chhet-ngièn koet khi̍p chan-phai koet. Ngi-chan heu, Tet-koet chên-sûn phî va̍k-thin fun-vi Tûng-tet lâu Sî-tet lióng phu-fun. Lióng-tet chhut-yì 1990-ngièn thúng-yit. Tet-koet he Êu-chû Lièn-mèn ke chhong-sṳ́ koet chṳ̂-yit, ngìn-khiéu chhêu-ko 82,000,000. Tet-koet hàn-he Lièn-ha̍p-koet, Tet-koet he sṳ-kie thi-sâm thai kîn-chi-thí, sṳ-kie thi-yit thai sông-phín chhut-héu koet lâu thi-ngi thai sông-phín chin-khiéu koet.