Alemanni-ngî
Alemanni-ngî pâu-koat yit-hì-lie̍t fông-ngièn, lâu Bavaria-ngî thùng su̍k Sông-phu Tet-ngî (Oberdeutsch). "Alemanni-ngî" ngièn chṳ́ Alemanni-ngìn sot ke ngî-ngièn, Alemanni-ngìn he German-ngìn ke yit-kî, Liechtenstein ngìn (Liechtensteiner), Tet Ngî-hì Sui-sṳ ngìn (German Swiss), yî-khi̍p Tet-koet sî-nàm-phu Baden-Württemberg ngìn chit khì heu-yí.
Alemanni-ngî fûn-vì si-ke fông-ngièn chû, khì-chûng yu pâu-hàm liáu hó-tô fông-ngièn fò chhṳ fông-ngièn (Subdialekt). Hien-chhai chhiòn-khiù yok-yû 1000 van ngìn chhai liuk ke m̀-thùng ke koet-kâ fò thi-khî sṳ́-yung liá-chúng ngî-ngièn, kie yû Sui-sṳ, Tet-koet, O-thi-li, Liechtenstein, Fap-koet ke Alsace, Venezuela Colonia Tovar ke Tet-koet chhûn.