"Ireland Tó" siû-thin kiên ke chhâ-phe̍t

刪去的內容 新增的內容
se-mì 唐吉訶德的侍從 yí-kîn yì-thûng ya̍p-mien Oi-ngì-làn-tó to Ireland Tó
無編輯摘要
Thi 1 hàng:
[[File:Ireland.A2003004.jpg|right|thumb|390px|Oi-ngì-làn-tóIreland Tó.]]
'''Oi-ngì-làn-tóIreland Tó''' ([[Yîn-ngî]]: '''Ireland (island)''', [[Oi-ngì-lànIreland-ngî]]: '''Éire'''), kién-chhṳ̂n ''' Oi-ngì-làn ''', he vi-yî [[Êu-chû]] sî-pet-phu ke [[tó-yí]], yî mien-chit kie-son he Êu-chû thi-sâm-thai tó. Tó-sông thai phu-fûn-khî-vet su̍k-yî [[Oi-ngì-lànIreland Khiung-fò-koet]] ke liâng-thú, than vi-yî tó-sông tûng-pet-phu ke [[pet Oi-ngì-lànIreland]] thi-khî, khì chú-khièn su̍k-yî [[lièn-ha̍p Vòng-koet]].
 
Cháng-ke Oi-ngì-lànIreland tó ke [[ngìn-khiéu]] thai-yok vì 620 van-ngìn. Khì-chûng kî-chhu-chhai Oi-ngì-lànIreland Khiung-fò-koet ke ngìn-khiéu yû 445 van-ngìn (pâu-koat kî-chhu-chhai [[Tû-pak-lìmDublin]] Tû-fi-khî yok 166 van ke ngìn-khiéu), 177 van-ngìn kî-chhu-chhai pet Oi-ngì-làn thi-khî (pâu-koat kî-chhu-chhai [[Pi-ngì-fap-sṳ̂-thi̍tBelfast]] Tû-fi-khî yok 57 van ke ngìn-khiéu).
 
Chṳn-chhṳ sông, Oi-ngì-lànIreland tó-sông fûn-vì [[Oi-ngì-lànIreland Khiung-fò-koet]], pâu-koat tó-sông ke liuk fûn chṳ̂ ńg, [[pet Oi-ngì-lànIreland]] chṳ́ hâm-koi liáu khì yì chhai tó ke tûng-pet-phu ke yit phu-fûn.
 
Siông-tui tâi-ái ke sân lâu, chû-vì yû kí ke hò-liù-thûng vông tó-yí nui. Tó-sông yû mèu me̍t ke chhṳ̍t pûn, vûn-fò than tô pien ke hói-yòng hì-hèu. Chhṳ̍t chṳ 17 Sṳ-ki hàn-yû mèu me̍t ke sêm-lìm thi fu̍k-koi tó-sông. Kîm thiên, kì he Êu-chû phat muk liòng chui-kô ke thi-khî chṳ̂-yit. Hien-chhùn Ngi-sṳ̍p-liuk chúng Oi-ngì-lànIreland ngièn sâng thûng chhṳ̍t-vu̍t.
 
13 Sṳ-ki sṳ̀ chûng Sṳ-ki ke Nok-mànNorman ngi̍p-chhîm pûn liáu [[koi ngì Gael-chhu̍k]] fu̍k sṳ ke kî fi. 1603-ngièn heu chhêu-ko 60-ngièn chhai 16 Sṳ-ki ke kiên hiet chan thô-chṳ Yîn-koet ke chú-thô thi-vi. Chhai 1690-ngièn kiên, Yîn-koet tui Oi-ngì-lànIreland sṳ̍t-hàng Sîn-kau thúng-chhṳ chṳ-thu, Sîn-kau thù lâu Thiên-chú-kau thù ke téu-châng yèn chhòng chṳ 18 Sṳ-ki. 1801-ngièn, Oi-ngì-lànIreland sṳ̀n-vì Yîn-koet ke yit phu-fûn. 20 Sṳ-ki chhû ke thu̍k-li̍p chan-châng thô-chṳ tó-sông ke fûn-lie̍t, pin kien-li̍p liáu Oi-ngì-lànIreland Chhṳ-yù pâng. Pet Oi-ngì-lànIreland yìn he Yîn-koet ke yit phu-fûn, 90-ngièn thoi téu-châng thu̍t yèn màn yèn, chin yì fat-sâng [[pet Oi-ngì-lànIreland mun-thì]]. Pet oiIreland chhûng-thu̍t heu chhiâm-thin [[Pi-ngì-fap-sṳ̂-thi̍tBelfast hia̍p-ngi | fò-phìn hia̍p-ngi]]. 1973-ngièn, Oi-ngì-lànIreland Khiung-fò-koet lâu pet Oi-ngì-lànIreland khiung-thùng kâ-ngi̍p Êu-chû kîn-chi khiung-thùng thí.
 
Oi-ngì-lànIreland vùn-fa yû yit-ke tui khì-thâ vùn-fa ke hién chho̍k ke yáng-hióng, thi̍t-phe̍t he chhai vùn-ho̍k liâng-vet, chhai kha-séu ke chhàng-thu, Khô-ho̍k fò kau-yuk. Hàn-yû chhòn-thúng ke Khái-ngì-thi̍tCelt vùn-fa, yì: koi ngìGael yun-thûng, Oi-ngì-lànIreland yîm-ngo̍k fò Oi-ngì-lànIreland-ngî, pin sṳ̀n sip Sî-fông chú-liù vùn-fa, yî-khi̍p tông thoi yîm-ngo̍k fò hi khia̍k, pin lâu Yîn-koet khiung-thùng fûn-hióng ke vùn-fa, khiung-thûng ke yun-thûng, yì: [[chiuk-khiù]], [[Kám-lám-khiù]], [[soi mâ]], [[kô ngì fû khiùgolf]], fò [[Yîn-ngî]].